Aanbevelingen voor goede medische praktijk zijn richtinggevend als ondersteuning en houvast bij het nemen van diagnostische of therapeutische beslissingen in de huisartsengeneeskunde. Zij vatten voor de huisarts samen wat voor de gemiddelde patiënt wetenschappelijk gezien het beste beleid is. Daarnaast is er de agenda van de patiënt, die een gelijkwaardige partner is bij het nemen van beslissingen. Daarom moet door een heldere communicatie de vraag van de patiënt voor de huisarts duidelijk zijn en moet de huisarts de patiënt voldoende informeren over alle aspecten van de verschillende...

Als voorbereiding op hun examen stellen huisartsen in beroepsopleiding (HIBO’s) een portfolio samen van vijf casussen. Hiermee bewijzen ze voor een jury, meestal samengesteld uit een academicus en een huisarts met dagelijkse praktijkervaring, het vak in de vingers te hebben. Soms zijn het pareltjes van casussen die daarna tussen de bladeren van de geschiedenis verdwijnen. Deze jonge auteur werkte aan de hand van een casus twee niveaus van huisartsengeneeskundig handelen uit: een diagnostisch besliskundige analyse en een analyse van een therapeutische beslissing.

Dit artikel kwam tot stand op vraag van de afdeling Preventie van de Wetenschappelijke Vereniging van Vlaamse Huisartsen (WVVH). De vereniging wil namelijk op basis van de huidige kennis over prostaatkankerscreening een juist standpunt kunnen innemen als ze hierom wordt gevraagd. Om een snel en gefundeerd antwoord te vinden op de vraag naar de zinvolheid van screenen op prostaatkanker bij asymptomatische mannen werd een literatuurstudie verricht op het niveau van richtlijnen (aanbevelingen, guidelines).

In ons vervolg op de reeks over Intego behandelen we ditmaal de veelvoorkomende aandoening ‘depressie’. Hoe vaak komt depressie in Vlaanderen voor? Wat is de invloed van geslacht en leeftijd? Bestaat een ‘winterdepressie’ als dusdanig? Hoe groot is de spreiding voor de diagnose tussen de registrerende huisartsen? En hoeveel mensen met een diagnose depressie krijgen antidepressiva? Uit de resultaten blijkt onder meer dat de diagnose depressie quasi niet wordt gesteld in de leeftijdsgroep van 0 tot 14 jaar.

Antibioticaresistentie is een belangrijk probleem in de gezondheidszorg. Antibioticaverbruik wordt erkend als voornaamste selectiedruk die deze resistentie drijft. In dit onderzoek vergeleek men het ambulante antibioticagebruik in 26 Europese landen. Het voorschrijven van antibiotica in de eerste lijn varieerde enorm, met het hoogste cijfer in Frankrijk en het laagste in Nederland. Er werd ook een verschuiving opgemerkt van oude smalspectrum- naar nieuwe breedspectrumantibiotica.

Gezien de verwachte prevalentiecijfers van diabetes voor de toekomst kunnen we ons afvragen of we niet beter al onze ‘asymptomatische’ patiënten op diabetes zouden screenen. Dit is wat een huisartsenpraktijk te Hoboken heeft gedaan aan de hand van een vragenlijst en bepaling van nuchtere glykemie. Er werd een verschil gevonden tussen de in de literatuur beschreven prevalentie voor diabetes in de populatie ouder dan 45 jaar en de prevalentie voor diabetes in de geïdentificeerde hoogrisicogroep.

Er zijn geen recente cijfers beschikbaar over de prevalentie en behandeling van cardiovasculaire risicofactoren bij diabetes type 2-patiënten in de eerste lijn. Vermits diabetes een multifactoriële aanpak en systematische opvolging vereist, is het nochtans belangrijk zicht te krijgen op de kwaliteit van de behandeling van deze risico’s. Bij zeventien huisartsen van twee lokale kwaliteitskringen uit Vlaams-Brabant werd een registratie verricht. Uit deze registratie blijkt onder meer dat zo’n 84 % van de diabetes type 2-patiënten te zwaar is en te weinig lichaamsbeweging heeft.

Personen met diabetes type 2 hebben een anderhalf tot viermaal hogere mortaliteit dan de totale bevolking; 50 tot 75 % van deze sterfte is te wijten aan cardio- en cerebrovasculaire aandoeningen. Reden genoeg om aandacht te hebben voor een globale aanpak van de risicofactoren. Twee praktijken Geneeskunde voor het Volk (Deurne en Hoboken) wilden het cardiovasculaire risicobeleid bij hun diabetespatiënten objectiveren en verbeteren, en startten in 2004 een registratie. Uit de resultaten blijkt dat 45 tot 60 % van de diabeten in secundaire preventie vóór de interventie geen statines kreeg.

Het optreden van voetproblemen is bij diabetes een vaak uit het oog verloren complicatie. Hoewel de huisarts een centrale functie vervult in de begeleiding van patiënten met diabetes type 2, lijkt voetinspectie niet echt tot zijn routine te behoren. Een huisartsenpraktijk in Gentbrugge ging bij diabetespatiënten na of zij weten dat voetcomplicaties bij hen vaker voorkomen en onderzocht hen op risicovoeten. Daarnaast werd getoetst of regelmatige voetinspectie door de huisarts haalbaar is. Opvallend resultaat is dat bijna de helft van de onderzochte patiënten risicovoeten had.

Diabetes komt bij migranten meer voor, en gaat ook gepaard met ernstigere complicaties. En toch gebeurt hier weinig onderzoek rond. Wat zijn de prevalentie- en incidentiecijfers? Waarom komt diabetes in deze populatie vaker voor? En wat is het verloop van complicaties bij hen? De geringe onderzoeken in België suggereren een diabetogene levensstijl als voornaamste oorzaak. Ook sociaaleconomische status, taal, godsdienst en attitudes ten opzichte van ziekte en gezondheid blijken beïnvloedende factoren.