Als patiënten hoesten, oorpijn en keelpijn hebben, consulteren ze meestal een huisarts. Voor deze goedaardige respiratoire symptomen krijgen ze bovendien vaak een antibioticum voorgeschreven. Als we het antibioticagebruik in Europa via interventie willen optimaliseren, dan moeten we onder meer weten hoe patiënten denken over deze luchtwegsymptomen en antibioticagebruik. Hiertoe hielden de auteurs een enquête in vier Belgische, Britse en Nederlandse huisartsenpraktijken. Het hoge antibioticagebruik in België, in vergelijking met het Verenigd Koninkrijk en Nederland, kan deels verklaard worden...

Zijn de kosten van preventieprogramma’s in verhouding tot de effecten op de gezondheid? Wordt het geld van nieuwe interventies voor een ziektebeeld, efficiënt gebruikt? En is een behandeling met bewezen werkzaamheid ook werkelijk effectief? Over deze en andere vragen buigen gezondheidseconomen zich. Het instrument waarmee zij hierop een antwoord willen vinden, is de ‘gezondheidseconomische evaluatie’. Dit artikel belicht de principes ervan en besteedt vooral aandacht aan de gezondheidseconomische evaluatie van preventie. (ML)

In het eerste artikel van deze reeks hebben we getoond hoe een klinisch probleem uit de praktijk wordt vertaald in een bibliografische zoekvraag of PICO (Patient-Intervention-Comparison-Outcome). In dit tweede artikel leggen we uit hoe zo’n vraag in Engelstalige zoektermen wordt omgezet. Met deze zoektermen doorlopen we stap voor stap de databanken op zoek naar een antwoord op de vraag: "Hebben patiënten ouder dan 65 jaar met een ulcus in de voorgeschiedenis en heupartrose minder kans op ernstige gastro-intestinale bijwerkingen als ze een cox-2-inhibitor nemen in plaats van een NSAID?" (ML)

De redactie heeft heel wat geïnvesteerd om materiaal dat werd gepresenteerd op het Eerstelijnssymposium 2002 klaar te stomen voor publicatie. De oogst is eerder schamel. De HIBO’s die een prijs mochten ontvangen, zijn er meestal in geslaagd hun stuk voor publicatie aan te bieden en dit stukje over diabeteszorg is het eerste van enkele korte verslagen. Toch blijft het buitengewoon belangrijk om goed onderzoek te doen in de zeer moeilijke eerstelijnssetting en hiervan ook nog een publiceerbaar rapport te maken. Wetenschappelijk onderzoek is onontbeerlijk voor de noodzakelijke professionalisering...

Het diagnosticeren van hartfalen in de huisartsenpraktijk is verre van eenvoudig. Overduidelijke gevallen laten geen twijfel, maar van zodra het klinisch beeld iets minder duidelijk wordt, is het voor de huisarts niet meer mogelijk om de diagnose met zekerheid te stellen. Nochtans heeft het al dan niet stellen van de juiste diagnose belangrijke consequenties voor de patiënt. Aan de hand van een casus gaan de auteurs dieper in op de problemen die zich stellen bij de diagnostiek van hartfalen. De cruciale vraag hierbij is: hoe kunnen we als huisarts het aantal onjuiste diagnoses tot een minimum...

Aanbevelingen voor goede medische praktijk zijn richtinggevend als ondersteuning en houvast bij het nemen van diagnostische of therapeutische beslissingen in de huisartsengeneeskunde. Zij vatten voor de huisarts samen wat voor de gemiddelde patiënt wetenschappelijk gezien het beste beleid is. Daarnaast is er de agenda van de patiënt, die een gelijkwaardige partner is bij het nemen van beslissingen. Daarom moet door een heldere communicatie de vraag van de patiënt voor de huisarts duidelijk zijn en moet de huisarts de patiënt voldoende informeren over alle aspecten van de verschillende...

In een artikel van De Standaard van 14 juni 2003, waarin de voorzitter van de WVVH Jos De Smedt trouwens onvolledig wordt geciteerd, worden de huisartsen fel onder vuur genomen. Zij zouden te pas en te onpas kalmeermiddelen voorschrijven aan kinderen en daarbij geen rekening houden met de langetermijneffecten ervan op hun ontwikkeling. Is hier sprake van journalistieke overdrijving? Omdat deze stelling zo onwaarschijnlijk leek, namen een aantal artsen de voorschrijfgegevens van de Intego-registratie inzake psychofarmaca bij kinderen onder de loep. Deze gegevens bevestigen hetgeen zij...

Hoe dikwijls wordt in de literatuur niet benadrukt dat het voordeel van antibiotica bij niet-immuun gecompromitteerde patiënten minimaal is en dat waakzaam afwachten waarschijnlijk de beste aanpak is. Toch blijven artsen massaal veel antibiotica voorschrijven. Het uitbouwen van waardevolle strategieën om dit voorschrijfgedrag te rationaliseren is enkel mogelijk als we een juist inzicht hebben in de manier en de redenen van hun voorschrijven. In 1996 observeerden studenten geneeskunde van de Universiteit Gent een duizendtal arts-patiëntcontacten met als klachten loopneus, verstopte neus en/of...

Lage therapietrouw (of compliantie) aan medische behandelingen kost de bestaande gezondheidssystemen jaarlijks handenvol geld. De volksgezondheid lijdt er sterk onder en artsen raken gefrustreerd. Kortom: het niet of gering naleven van een voorgeschreven therapie is een immens probleem waarvoor dringend oplossingen moeten worden gezocht. Tussen 1975 en 1999 ondernamen de auteurs van dit artikel een literatuuronderzoek over het fenomeen. In deze bijdrage synthetiseren zij op interessante wijze de resultaten van drie decennia van onderzoek. We vernemen meer over de knelpunten in het onderzoek...

In dit eerste artikel tonen we aan de hand van een geval van otitis media bij een kind van anderhalf jaar hoe een klinisch probleem uit de alledaagse huisartsenpraktijk omgezet wordt in een beantwoordbare vraag of bibliografische zoekvraag. Hiervoor wordt de PICO-methode gebruikt. Zo wordt de arts op voorhand gedwongen om precies te formuleren wat hij/zij wil weten. Met deze zogenaamde PICO-vraag kan hij/zij vervolgens efficiënt zoeken in de geselecteerde bronnen (zie inleiding, blz. 328). Het antwoord hierop gebruikt de arts ten slotte om zijn/haar beleid in te stellen en om de dialoog met de...