Toen het nieuwe syndroom AIDS in 1980 de medische wereld binnendrong, was het een mysterieuze aandoening. Vele speculaties en hypothesen rond deze ziekte kenden een hevig maar kortstondig leven. Nog geen negen jaar na de eerste casuïstieke mededelingen van AIDS, kunnen we toch een samenhangend beeld ophangen van de besmetting met HIV bij de mens en de evolutie van de aandoening schetsen.

Het topje van de AIDS-ijsberg in ons land is erg klein, terwijl het deel onder water (seropositieven) uitgebreider is en langzaam zichtbaar wordt.

In een eerste deel over de chi-kwadraattoets zullen we het algemene principe opbouwen en illustreren. Tegelijkertijd wordt het gebruik van een tabel met «kritische punten van de chi-kwadraatverdelingen» uitgelegd. Als afronding beschrijven we enkele beperkingen en valkuilen van deze toetsingsmethode. Een tweede deel zal handelen over de analyse van 2 x 2-tabellen en over de Fisher-exact-toets, een alternatief voor de chi-kwadraat bij kleine aantallen. Als besluit kunnen de sportievelingen hun tanden stuk bijten op enkele oefeningen.

Vooruitgang in de geneeskunde gaat dikwijls gepaard met het ontdekken van nieuwe of verbeteren van bestaande medicaties. In het laatste geval moeten we in staat zijn om aan te tonen dat de nieuwe medicatie werkelijk beter is. Er bestaan verschillende methodes om dit soort problemen statistisch op te lossen. Het is in de eerste plaats van belang om na te gaan of de resultaten van een experiment kwantitatief worden uitgedrukt, in cijfergegevens (b.v. bloeddrukwaarde, stollingstijd, peakflowwaarde) of kwalitatief (b.v. dichotoom: positief/negatief, groter dan/kleiner dan). Men kan natuurlijk...

De geneesmiddelenwijzer is een uitgave van de werkgroep farmacotherapie van de Koninklijke Apothekers Vereniging van Antwerpen (KAVA) en het laboratorium farmacologie van de Universitaire Instellingen Antwerpen (UIA). De folder zet enkele algemene bakens uit over medicatie die nuttig is tijdens een reis of vakantie. Het staat natuurlijk iedere arts of apotheker vrij er concrete produkten aan te koppelen. In dit artikel zullen we enkele algemene beschouwingen geven bij de verschillende soorten geneesmiddelen, zodat daaruit het advies of het voorschrift opgemaakt kan worden.

Niet alleen de buitentemperatuur stijgt, maar ook de vakantiekoorts kent hier en daar al een opflakkering.

In de jaargang 16 van 1987 kon u regelmatig bijdragen lezen in een reeks over medische statistiek en wetenschappelijke rapportering. We nemen nu in 1988 de draad weer op. Hoewel we voortbouwen op de vorige artikels, zullen we meer nadruk leggen op het «toetsen», b. v. wanneer is een resultaat «significant» verschillend van een andere waarde ? Iedereen zal nog wel enkele vage indrukken overgehouden hebben van t-toetsen en chi-kwadraat. Vooraleer we ons daarin verdiepen, gaan we in deze bijdrage verder in op de betrouwbaarheid van een berekende waarde (een gemiddelde of een percentage). We...

Seksueel overdraagbare aandoeningen (S.O.A. ) staan tegenwoordig erg in de belangstelling. Op deze groep ziekten past geen orgaanspecialisme; de aanpak vereist kennis en vaardigheden op het gebied van de microbiologie, de urologie, de gynaecologie, de dermatologie, de interne geneeskunde en de seksuologie. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de Belgische huisarts negentig percent van de S.O.A te behandelen krijgt. Vanuit epidemiologisch standpunt is de asymptomatische vrouw met een S.O.A. een belangrijk knooppunt. Vanuit de cervix kan een opstijgende infectie ontstaan, die uitmondt in een...

In onze keuze van onderwerpen voor deze artikelenreeks over medische statistiek en wetenschappelijke rapportering hebben we vooral getracht een algemene inleiding te geven. Ze moet de lezer in staat stellen een medische studie waarin gebruik gemaakt wordt van statistische technieken, op een kritische manier te beoordelen. Deze inleiding m de statistiek moei het de lezer ook mogelijk maken om bij het uitwerken van een eigen onderzoek het onderscheid te maken tussen de statistiek die hij/zij zelf kan hanteren en de statistische problemen waarvoor de hulp van een statisticus nodig is.

In de eerste twee artikels van onze reeks over medische statistiek hebben we besproken hoe gegevens van wetenschappelijk onderzoek op een overzichtelijke manier samengevat kunnen worden, namelijk via grafische methoden of kengetallen. Dit onderdeel noemt men de beschrijvende statistiek : we beschrijven enkel wat we waargenomen hebben. In een volgende stap wensen we ook bepaalde fenomenen te verklaren: verklarende statistiek. In de beschrijvende statistiek verzamelt men b.v. gegevens omtrent het krijgen van AIDS via bloedtransfusies. In de verklarende statistiek formuleert men uitspraken als:...